Έλα τώρα χέρι μου δεξί κείνο που σε πονεί δαιμονικά ζωγράφισέ το
αλλ' από πάνω βάλ' του Το ασήμωμα της Παναγίας
πόχουν τη νύχτα οι ερημιές μες στα νερά
του βάλτου


Πέμπτη 4 Μαρτίου 2010

Σχόλια

Είχε η βεράντα σκοτεινιάσει
πλάι μας φτερούγισε μιά βιάση
στίς δυό καρδιές είχε φωλιάσει
αντίρροπη μιά εξομολόγηση.

Και η άκαρπη φωνή εμαράθη
στά χείλια μας μελίσσι λάθη
καί μόνο απ' τού κορμιού τα βάθη
θεέ μου, προσμέναμε μιά βλόγηση.

Σκοτάδι βούιζε μές στό σπίτι
κι' από το φώς τού αποσπερίτη
ως των μαλλιών σου τό μαγνήτη,
θυμίσου τόν απρόσιτο άγγελο

με τα γοργά τά δαχτυλίδια
πεσμένα ξάφνου, δυό ριπίδια
στή σκέψη πού μέ δέηση ίδια
διαβάζαμε σάν τετραβάγγελο.

Γυναίκα, της ψυχής μου ξένη
το ξάφνιασμά σου μου απομένει
ωραία γυναίκα αγαπημένη,
το βράδυ αυτό το ανόητο, σήμερα
και των ματιών σου οι μαύροι κρίκοι

και της νυχτιάς η ανάερη φρίκη...
Σκύψε να μπεις πάλι στη θήκη
λεπίδι της σιωπής μου, χίμαιρα.


Γιώργος Σεφέρης, Στροφή, 1931


Βαθύτατα λυρικό κι ερωτικό. Όπως βαθύτατα ερωτική είναι οποιαδήποτε μορφή αντιπαλότητας με οτιδήποτε μας παρέχεται και μας εγκαταλείπει. Οτιδήποτε με την αμείλητη συγκατάθεσή μας μας ξεγυμνώνει κι έπειτα χάνεται σαν αερικό, μια ψευδαίσθηση που ποτέ δεν υπήρξε. Κι όμως την αγγίξαμε. Κάποτε μεθύσαμε μαζί της, μια μορφή γυναικεία κι ανεξιχνίαστη που μαζί της επικοινωνήσαμε κατά το πως βαθύτατα επικοινωνεί ο ποιητής. Ερωτική κάθε αντιπαλότητα με εκείνο που συνταράσσει τις αισθήσεις μας ερχόμενο κι έπειτα καταργείται μέσα από την τέλεια ανυπαρξία του. Κοντά και μακριά, όπως η γυναίκα στο ποίημα, όπως η συνύπαρξη, η συζήτηση, η συνεννόηση. Κάθε ιδέα σαν άστρο που σβήνει στις χούφτες μας μέσα...ανύπαρκτο πια σ' έναν θνησιγενή εναγκαλισμό, χίμαιρα.

10 σχόλια:

ΑΝΘΗ είπε...

Καλημέρα, Έλενα!

Το συγκεκριμένο ποίημα του Σεφέρη προσωπικά δεν μου αποπνέει ερωτισμό. Θες η ομοιοκαταληξία, θες η ηχητική συνύπαρξη των λέξεων,δεν καταφέρνει τελικά να με κάνει να συμπορευτώ μαζί του!

Έλενα είπε...

Καλημέρα, Ανθή μου!

Προσωπικά γοητεύομαι από τις δύο τελευταίες στροφές και κυρίως από τις λέξεις που επιλέγει να εκφράσει αυτή την ανικανότητα επικοινωνίας και τα εκφραστικά μέσα. Όλο το ποίημα το διατρέχει ένας δυναμισμός τόσο υποδόρειος μέσα από συγκεκριμένες λέξεις που κορυφώνεται στις δύο τελευταίες στροφές.

Κατ' εμέ αξίζει περισσότερο σαν τεχνική παρά σα νόημα.

Καλή σου μέρα!

Foteini είπε...

Καλημέρα, πάντα ήταν απ' τα αγαπημενα μου αυτό το ποίημα, βρίσκω ότι έχει μια πικρή μουσική που σε ταξιδεύει κάπου πολύ βαθιά στην ψυχή αυτού που το έχει γράψει (ή που το απαγγέλει). Κρατάω ιδίως τους τελ. στίχους που για χρόνια έγραφα σε οπισθόφυλλα βιβλίων και στα περιθώρια των τετραδίων μου:

Και των ματιών σου οι μαύροι κρίκοι
και της νυχτιάς η ανάερη φρίκη
σκύψε να μπεις πάλι στη θήκη
λεπίδι της σιωπής μου, χίμαιρα.

Νομίζω ότι εκτός από τεχνική έχει και ένα λεπτό νόημα, την αδυναμία επικοινωνίας με λόγια, παρά μόνο με το κορμί, τις αισθήσεις:

"στά χείλια μας μελίσσι λάθη
καί μόνο απ' τού κορμιού τα βάθη
θεέ μου, προσμέναμε μιά βλόγηση"

Ευχαριστώ που μου το θύμισες!
Φ>

Έλενα είπε...

Φωτεινή μου σ' ευχαριστώ πολύ για τα όσα έγραψες...

Έχεις δίκιο όσον αφορά την επικοινωνία...αυτό ακριβώς υπονοεί ο ποιητής...ότι όλες οι λέξεις είναι λάθος κι έτσι είναι αδύναμοι να συνεννοηθούν, παρά μόνο απ' το σώμα περιμένει την επικοινωνία.

Όλα αντίθετα κι αντιμαχόμενα σ' αυτό το ποίημα, γι' αυτό κι η έντασή του είναι μεγάλη...με αποκορύφωμα το "Γυναίκα, της ψυχής μου ξένη το ξάφνιασμά σου μου απομένει...Σκύψε να μπεις πάλι στη θήκη λεπίδι της σιωπής μου, χίμαιρα". Κι ο ίδιος διαπιστώνει πως είναι ανέφικτο ό,τι υπήρξε στο παρελθόν να ξανακερδιθεί.

προφήτηs είπε...

ελπίζω να μου επιτρέψεις να κρατήσω μόνο....

ωραία γυναίκα αγαπημένη,
το βράδυ αυτό το ανόητο, σήμερα
και των ματιών σου οι μαύροι κρίκοι

αυτό...

γυναίκα εσύ... που δεν αφήνεις το νου... να ξεχάσει... και δεν επιτρέπεις στο σώμα να μη σαγηνευτεί ξανά...

καλημέρα

Έλενα είπε...

Προφήτη μου,

Δεκτό και σεβαστό το αντίκρισμα κάποιων λόγων μέσα μας...ίσως ήταν αυτά τα κατάλληλα λόγια που ψάχναμε για να εκφραστούμε...

Να είσαι καλά!

Chara Naoum είπε...

"Γυναίκα, της ψυχής μου ξένη
το ξάφνιασμά σου μου απομένει
ωραία γυναίκα αγαπημένη,
το βράδυ αυτό το ανόητο, σήμερα
και των ματιών σου οι μαύροι κρίκοι

και της νυχτιάς η ανάερη φρίκη...
Σκύψε να μπεις πάλι στη θήκη
λεπίδι της σιωπής μου, χίμαιρα."

από τους πιο αγαπημένους μου σεφερικούς στίχους...
είχα την τύχη να μου τους αφιερώσουν κάποτε, τότε που ακόμη
δεν είχα ανακαλύψει τη μαγεία του Σεφέρη.
μένει κι ας προδίδεται ενίοτε η ομορφιά...αν κάτι απομένει, ναι, αυτή είναι. με τα απαραίτητα ξαφνιάσματά της.

Έλενα, μ' αγάπη,
καλό σου βράδυ.

Έλενα είπε...

Καλή μου Χαρά,

ένα ξάφνιασμα από το πουθενά, τόσο ποθητό, τόσο συνταρακτικό για των ανθρώπων τις καρδιές που ανοίκειες κοιτιούνται, για των ανθρώπων το μυαλό που παλεύει με χίμαιρες!

Να είσαι καλά σου εύχομαι απ'την καρδιά μου!

Ανώνυμος είπε...

Μια μικρη ασημαντη ισως διορθωση :
Το "ξαφνισμα" αντι "ξαφνιασμα" ειναι το σωστο που εγραψε ο Σεφερης.
Οσο για το υπεροχο αυτο ποιημα,εμενα μου μεταφερει την αγωνια του ποιητη που δεν μπορεσε να φτασει στο επιθυμητο επιπεδο σχεσης,σεξουαλικο κορυφωμα,σωφιλιασμα.

Έλενα είπε...

Ανώνυμε, που ελπίζουμε να μας χαρίσεις το όνομά σου,

Δυστυχώς, δεν γνώριζα αυτή τη διαφορά, ούτε έχω αυτή τη στιγμή μαζί μου τα "Ποιήματα" για να δω ποια μορφή μαρτυρείται στα άπαντα. Πού τη συναντούμε αυτή τη μορφή;