Έλα τώρα χέρι μου δεξί κείνο που σε πονεί δαιμονικά ζωγράφισέ το
αλλ' από πάνω βάλ' του Το ασήμωμα της Παναγίας
πόχουν τη νύχτα οι ερημιές μες στα νερά
του βάλτου


Σάββατο 17 Ιανουαρίου 2009

Περί γλώσσας

Ο ποιητικός λόγος εκπροσωπεί ένα γλωσσικό "παροξυσμό" που κινητοποιείται από την πρωτεϊκή ανάγκη για την υπέρβαση της συμβολικής προτασιακής γλώσσας. [...] Η "ποίηση", επισημαίνει ο Valery, "είναι μια προσπάθεια να αποδοθούν με έναρθρο λόγο εκείνα τα πράγματα, ή εκείνο το πράγμα, που προσπαθούν θολά και σκοτεινά να εκφράσουν τα δάκρυα, οι κραυγές, τα φιλιά, οι αναστεναγμοί" (Loewald 1978, 268), αυτές οι confuses paroles (τα συγκεχυμένα λόγια, κατά τον Baudelaire, της φυσικής σήμανσης της εμπειρίας. "Θολά και σκοτεινά". Ο μόνος τρόπος που διαθέτει η συμβολική γλώσσα για να "παλινδρομήσει" προς αυτή τη χαμένη, "θολή" και "σκοτεινή" βιωματική αμεσότητα είναι μέσω των "θολών" και "σκοτεινών" συστατικών - των δεικτικών συστατικών της, που κατάγονται απώτατα από αυτή τη σκοτεινή βιωματική αφετηρία. Αυτό τον τρόπο δείξης επιχειρεί ο ποιητικός λόγος να πασπαλίσει -σα χρυσόσκονη, όπως θα έλεγε ο Barthes- πάνω σε ολόκληρο το σώμα της γλώσσας, στην προσπάθεια να προσεγγίσει γλωσσικά τη χαμένη "πρώτη γλώσσα" της αδιαμεσολάβητης σήμανσης της εμπειρίας, να "διορθώσει"΄, όπως θα έλεγε ο Mallarme, "το ελάττωμα των γλωσσών" -το "φόνο" της βιωματικής αμεσότητας. "Ο ήχος πρέπει να μοιάζει σαν ηχώ του νοήματος", λέει ένας άλλος ποιητής, ο Pope (Jacobson 1981, 44).
Ένα σπουδαίο παράθεμα, από σπουδαίους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών στο πλαίσιο μιας γλωσσολογικής αναζήτησης για τη φύση και τα όρια αυτής της εκδοχής του ανθρώπινου λόγου, της ποίησης.
Πηγή: Γιάννης Βελούδης, Η σημασία πριν, κατά και μετά τη γλώσσα

4 σχόλια:

Διάττων είπε...

Σε συγχαίρω για τις γνώσεις σου! Να προσθέσω και την άποψη του μεγίστου Καρυωτάκη: Ποίησις είναι το καταφύγιο που φθονούμε. Αν θέλεις και τη δική μου, θα στην πω για του Ποιητές...αχθοφόροι πληγών, ταξιθέτες σε υπερκόσμια θέατρα, κλειθροποιοί που με τα κλειδιά τους ανοίγουν τις πόρτες να περνάει ο κόσμος...

Τρελός του Χωριού είπε...

Aνάσσα . O ουρανός του Λόγου. Oσο από πιο βαθυά αναβλύζει τόσο πιο ποιητικός είναι
Aναλυση ενος τρελλού

Πολλα φιλια

Έλενα είπε...

Diatton...σ' ευχαριστώ, αλλά αυτά που χρειάζονται τον έπαινό μας, ίσως και τον χωρίς δεύτερη σκέψη πηγαίο θαυμασμό μας είναι τα άγυρπνα μάτια των ποιητών που βλέπουν όσα περνούν απαρατήρητα στους γρήγορους καιρούς μας.

Έλενα είπε...

Ο άνθρωπος δεν αντέχει το δύσκολο...μας μάθανε να ζούμε εύκολα, γρήγορα κι έτσι ποιος να πλησιάσει έναν ποιητή; έτσι εκδικούμαστε τους εαυτούς μας κι αφήνουμε στη μοναξιά τους λόγους που διαχρονικά επιβεβαιώνουν την ξεφτίλα μας.
Τρελλέ...ο λόγος του ωραίου, του μη ωραίου, του γήινου, του επουράνιου...από πού να το πιάσεις;