Έλα τώρα χέρι μου δεξί κείνο που σε πονεί δαιμονικά ζωγράφισέ το
αλλ' από πάνω βάλ' του Το ασήμωμα της Παναγίας
πόχουν τη νύχτα οι ερημιές μες στα νερά
του βάλτου


Παρασκευή 27 Μαρτίου 2009

Σοφοί δε προσιόντων


Θεοί μεν γαρ μελλόντων, άνθρωποι δε γιγνομένων,
σοφοί δε προσιόντων αισθάνονται.

Φιλόστρατος, Τα ες τον Τυανέα Aπολλώνιον, VΙΙΙ, 7


Οι άνθρωποι γνωρίζουν τα γινόμενα.
Τα μέλλοντα γνωρίζουν οι θεοί,
πλήρεις και μόνοι κάτοχοι πάντων των φώτων.
Εκ των μελλόντων οι σοφοί τα προσερχόμενα
αντιλαμβάνονται. Η ακοή

αυτών κάποτε εν ώραις σοβαρών σπουδών
ταράττεται. Η μυστική βοή
τούς έρχεται των πλησιαζόντων γεγονότων.
Και την προσέχουν ευλαβείς. Ενώ εις την οδόν
έξω, ουδέν ακούουν οι λαοί.


Κωνσταντίνος Καβάφης

16 σχόλια:

Έλενα είπε...

Αφού οι πύρινες γλώσσες της έμπνευσης, πολυάσχολες σε τόσων μυαλών επισκέπτριες στην πόρτα μου ούτε και σήμερα έφτασαν τούτο το σοφό ποίημα παραθέτω. Τα λόγια του μεστά, τόσο ορθά. Πρόσφατα μου το θύμησε μια φίλη, που προσπαθούσε από στήθους να απαγγείλει τους πρώτους στίχους.
Συγχωρέστε μου τη συχνή ανάγκη να παρίστανται ανάμεσά μας οι μεγάλοι μας ποιητές. Ίσως έτσι μπορώ να συνειδητοποιώ καλύτερα την μηδαμινότητά μου.

jeminis είπε...

Είναι
πολύ φυσικό,,, οι πύρινες γλώσσες της έμπνευσης,,,,
να μη μας επισκέπτονται,,,
όποτε εμείς το αποζητάμε...
Ξέρουν αυτές.
Έρχονται μόνες τους και μην
ανησυχείς γιαυτό....

Έλενα είπε...

Έτσι είναι jeminis. Τυφλόμυγα η ποίηση, που λέει κι η Δημουλά...

ΣΟΦΙΑ ΣΤΡΕΖΟΥ είπε...

Έμπνευση είναι
κι αυτό που θυμόμαστε.
Ο Καβάφης Μεγάλος όπως είναι
διδακτικός προπάντων
σπουδές και δοκιμές στη μνήμη
εμφυτεύει...

Καλό σου απόγευμα.

Έλενα είπε...

Σ' ευχαριστώ για το σχόλιό σου Σοφία...παίρνω το θάρρος της απρόσωπης επικοινωνίας μας και χρησιμοποιώ ενικό...πολύ ωραία και σωστά τα λόγια σου για τον Καβάφη. Η μνήμη είναι μια δεδομένη πηγή έμπνευσης, αλλά όχι η μόνη κι όχι πάντα η πιο σημαντική. Μήπως η έμπνευση είναι ενσώματη καμιά φορά; μήπως έχει ύλη;

Έλενα είπε...

Παρεμπιπτόντως αυτή την ώρα διεξάγεται η ΙΒ' ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ Μ.ΝΕ.Σ. ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΟΥ Α.Π.Θ. εις μνήμην της Σοφίας Σποπετέα. Ιδιαίτερη είναι η αναφορά στον Καβάφη. Πριν λίγο μίλησε ο Δ. Μαρωνίτης και στις 7 θα μιλήσει ο καθηγητής μας Μ.Χρυσανθόπουλος για την "νεοτερική χρήση του χρόνου στην ποίηση του Καβάφη:ιστορία και ηδονή". Σε λίγο καιρό πλησιάζει και το Αγγλικό Συνέδριο Γλωσσολογίας που με ενδιαφέρει πολύ περισσότερο.

ΣΟΦΙΑ ΣΤΡΕΖΟΥ είπε...

Θα τολμήσω να προχωρήσω τη σκέψη σου...
Κάποιες φορές η έμπνευση μπορεί να γίνει ενσώματη, προηγείται όμως η μνήνη καθοριστικά, αν και άϋλη, που συνοδεύεται από χαρά ή οδύνη, δημιουργώντας πολλαπλές αντιδράσεις στον ψυχικό ή σωματικό μας βίο. Οι παράπλευρες και ασήμμετρες διαστάσεις των συναισθημάτων που δεν κωφεύουν στο ίδιο το σώμα, προκαλούν το όποιο αισθητό "βάσανον".
Από αυτή την άποψη η έμπνευση δεν είναι επομένως α-σώματη κι εφ' όσον καταγράφεται ούτε άϋλη.

Μακάρι να ήμουν εκεί να παρακολουθήσω την ενδιαφέρουσα ομιλία. Ο καφάφης ταξίδεψε στην ιστορία για να οργανώσει και να καταγράψει μέσα από αυτήν την προσωπική ανομολόγητη ζωή του.
Μεταμόρφωσε τη σάρκα σε λόγο μεταφέροντας τα μηνύματά του από τον ομοφυλόφιλό του αισθησιασμό, σε υγιείς φιλοσοφημένες ιδέες, τις οποίες εμπέδωσε από το πλούσιο ιστορικό υλικό του ελληνικού και ελληνιστικού χώρου.

Σ'ευχαριστώ για την φιλοξενία. Ελπίζω να μην έκανα κατάχρηση.

Έλενα είπε...

Καταρχήν συγγνώμη που άργησα να δημοσιεύσω το σχόλιό σου λόγω απουσίας μου.
Καμία κατάχρηση δεν έκανες, αντίθετα εκμεταλλεύτηκες τόσο ωραία αυτή τη δυνατότητα σχολιασμού και τη μετέτρεψες σε γόνιμη συνομιλία και ανταλλαγή ιδεών, κατί που εκτιμώ πολύ και με χαροποιεί ιδιαίτερα, όταν συμβαίνει.
Η γνώμη σου περί σωματούμενης έμπνευσης με βρίσκει σύμφωνη. Αν το δούμε, όμως, από ψυχολογικής άποψης και λιγότερο ρεαλιστικά, αν το δούμε μεταφορικά, έμπνευση δεν μπορεί να είναι κι ένας άνθρωπος;;; όσο ρομαντική κι αν ακούγομαι...
Χωρίς αυτό να χρωματίζει θετικά τον όρο έμπνευση. Απλά έμπνευση...

ΣΟΦΙΑ ΣΤΡΕΖΟΥ είπε...

Δεν ακούγεσαι καθόλου ρομαντική. Υπάρχει εξήγηση σ'αυτό που κανείς σκέφτεται ή ονειρεύεται. Είναι αισθητικός ιδεαλισμός του υποκειμένου. Εδώ δεν υπάρχει περιορισμός και σαφέστατα μπορεί ένα πρόσωπο να λειτουργεί υπερβατικά στη φαντασία και να αποτελεί έμπνευση καλλιτεχνήματος ή έμπνευση πολλών συναισθημάτων που με την τέχνη μεταλλάσονται σε αισθητά. Βεβαίως είναι τα οράματα που γεννούνται από ένα τέτοιο πρόσωπο κάτω από ψυχολογικές προϋποθέσεις. Τότε γίνεται ίνδαλμα που πλάθεται πάνω στον ίλιγγο της έμπνευσης. Δίνουμε αυτή την υπέρπραγματική υπόσταση μόνο και μόνον γιατί έτσι αισθανόμαστε τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή.

Σ' ευχαριστώ για την επικοινωνία. Δεν θέλω να μου ζητάς συγνώμη για καμιά καθυστέρηση. Προσωπικά δεν απαντώ σε σχόλια του blog μου ακριβώς επειδή δεν προλαβαίνω.
Καλημέρα Έλενα.

Έλενα είπε...

Πολύ χρήσιμη η εξήγησή σου και σ' ευχαριστώ που έκανες τον κόπο να μου τη χαρίσεις και μάλιστα από εδώ μέσα. Δεν μου δίνεται απλόχερα το πλεονέκτημα να γνωρίζω τέτοιου είδους ορολογία, γι αυτό και ομιλώ καμιά φορά εμπειρικά. Όλες οι πράξεις, όμως δεν έχουν θεωρία; πώς αλλιώς να σταθούν; Καλή σου μέρα

ΣΟΦΙΑ ΣΤΡΕΖΟΥ είπε...

Βεβαίως υπάρχει θεωρία πίσω από κάθε πράξη. Κωδικοποιείται και βρίσκεται οροθετικά πίσω από ορισμούς.
Εκεί όμως βρίσκεται η αφαίρεση του λόγου και η συμπικνωμένη ουσία εξυπηρετεί την απόδοση του όλου νοήματος.
Η σκέψη προχωρά πέρα από ορισμούς και οριοθετήσεις. Απλώνεται νοητικά, ψυχικά και εμπειρικά όπως το είπες.
ψηλαφώντας φτάνουμε εκεί που θέλουμε να ακουμπίσουμε.

Έλενα είπε...

Κι αυτές είναι οι αιώνιες μάχες του ανθρώπου με τις έννοιες, με το μυαλό του. Κάθε άγγιγμα, μία νίκη, μία κατάκτηση. Μέχρι να έρθει μία άλλη να την ανατρέψει ή να την προεκτείνει...

Μαρια Νικολαου είπε...

Εγω παλι πιστευω πως κανενας δεν γνωριζει τιποτα
Ουτε οι "θεοι" μα ουτε και οι ανθρωποι

Καλημερα Ελενα

Έλενα είπε...

Καλημέρα Μαρία!
Εν οίδα, ότι ουδέν οίδα! Ποιος ξέρει στ' αλήθεια; είμαστε τόσο μικροί, τόσο πτωχοί εν τω πνεύματι για να πούμε ποιος γνωρίζει τα πάντα...μήπως και τα μελλούμενα δεν ανατρέπονται; ή μήπως τα γινόμενα δεν παραποιούνται;

Γιώτα Παπαδημακοπούλου είπε...

Μεγάλες κουβέντες μεγάλων ανδρών.
Πόσοι όμως άραγαε τις κατανοούν, τις σέβονται, τις ακολουθούν;

Έλενα είπε...

Γιώτα σ' ευχαριστώ που κάνεις τον κόπο να ξαναγράψεις το σχόλιό σου. Ακριβώς αυτό που είπε η φίλη μου, που πολύ θα ήθελα να άφηνε εκείνη το σχόλιό της, παρά να το μεταφέρω εγώ. Οι σοφοί διδάσκονται από την ιστορία, από τα γινόμενα και τα αξιοποιούν σωστά για το μέλλον. Αλλά όταν εκείνοι μιλάνε ποιος τους ακούει; ποιος εμπιστεύεται τις ανησυχίες και τους φόβους τους;